مایع مغزی نخاعی مایعی شفاف و بی رنگ است.در صورتی که CSF ، صورتی رنگ یا همراه خون باشد نشان دهنده کوفتگی یا پارگی در مغز یا خونریزی در ناحیه زیر عنکبوتیه میباشد.

گاهی اوقات در اثر اشکالاتی که حین LP به وجود می آید ، CSF در ابتدا خون آلود به نظر میرسد که به دلیل تروما(آسیب) های موضعی است اما بعد از مدتی مجددا شفاف میشود.

معمولا نمونه ها از نظر شمارش گلبولی ، کشت ، وجود پروتئین و گلوکز تست میشوند.نمونه های گرفته شده باید سریع به آزمایشگاه فرستاده شود چون ممکن است تغییراتی در آنها ایجاد شود که نتیجه را تغییر دهد.

LP و بررسی مایع مغزی نخاعی: (Lumbar Puncture )

LP با وارد کردن سوزنی به داخل فضای زیر عنکبوتیه به منظور کشیدن مایع مغزی نخاعی انجام میشود.این تست میتواند به منظور خارج کردن CSF جهت معاینه ، اندازه گیری و کاهش فشار آن ، تعیین وجود یا عدم وجود خون در CSF ، تشخیص انسداد در فضای زیر عنکبوتیه و تزریق آنتی بیوتیک ها به صورت داخل نخاعی انجام شود.

سوزن معمولا در فاصله سومین و چهارمین یا پنجمین مهره کمری وارد فضای زیر عنکبوتیه میشود.از آنجایی که نخاع در سطح اولین مهره کمری به دسته جاتی از اعصاب تقسیم میشود وارد کردن سوزن به سطح زیر سومین مهره کمر، مانع از سوراخ شدن نخاع میشود.

قبل از آزمایش:

*در صورت نیاز ، رضایت شخصی گرفته میشود.

* ارزیابی نورولوژیکی( اعصاب) روی پاهای بیمار از نظر بررسی قدرت ، حواس و حرکات آن انجام میشود.

* پرهیز از غذا و مصرف مسکن لازم نیست.

* قبل از آزمایش ، بیمار حتما مثانه و روده ها را تخلیه نماید.

روش انجام آزمایش:

بیمار به پهلو خوابانده میشود طوری که پشت او به سمت پزشک باشد، پاها تا آنجا که ممکن است خم میشود(وضعیت جنینی) تا فضای بین زواید خاری مهره ها افزیش یافته و بدین ترتیب ورود به فضای زیر عنکبوتیه تسهیل گردد.

بالش کوچکی زیر سر بیمار گذاشته میشود تا وضعیت افقی در نخاع حفظ شود. بالش دیگری نیز بین پاها قرار میگیرد تا از چرخیدن پای بالایی به سمت جلو پیشگیری شود.

بیمار باید به طور طبیعی نفس بکشد چون افزایش تنفس عمیق و طولانی میتواند فشار بالا را پایین بیاورد.

این آزمایش حدودا 20 دقیقه طول میکشد.

نمونه CSF در 3 لوله جمع آوری میشود سپس روی آن برچسب میزنند. ممکن است زمانی که  فشار مایع خوانده شود سوزن را بیرون بیاورند.

*****بدن بیمار در حالت اضراب سفت و سخت میشود و این امر باعث میشود میزان فشار، بالا خوانده شود.******

بعد از روش:

2 تا 3 ساعت در وضعیت دمر بخوابد تا سوراخهای ایجاد شده درسخت شامه و عنکبوتیه از یک امتداد خارج شوند.

محل انجام آزمایش پانسمان میشود.

*یک بالش در زیر شکم قرار دهید تا فشار داخل شکمی افزایش یابد.این امر به طور غیر مستقیم فشار نسوج اطراف طناب نخاعی را افزایش میدهد.

*بیمار حتما مقدار زیاد مایعات بنوشد.

*در پایان ، بیمار از نظر بی حسی ، گزگز کردن اندام ها ، درد در محل تزریق ، درناژخون یا CSF در محل تزریق و توانایی تخلیه ادرار ارزیابی میشود.

عوارض:

*سردرد بعد از آزمایش معمولا با استراحت در بستر ، داروهای مسکن ، مصرف مایعات کنترل میشود.در صورت ادامه سردرد ، از روش پلاک خونی اپیدورال Epidural Blood Patch استفاده میشود.یعنی خون از ورید آنته کوبیتال بیمار گرفته میشود و به فضای اپیدورال، جایی که قبلا نخاع سوراخ شده تزریق میشود.خون مانند پلاک ژلاتینی عمل کرده و سوراخ سخت شامه را می بندد و بدین ترتیب از کاهش بیشتر میزان CSF پیشگیری میشود.

*فتق یا بیرون زدگی محتویات داخل جمجمه ای ، آبسه اپیدورال ، هماتوم اپیدورال نخاعی و مننژیت*

نکات:

******فشار CSF به طور طبیعی 70-200 است.فشار بالاتر از 200 غیر طبیعی در نظر گرفته میشود.******

انجام این روش در موارد وجود توده های داخل جمجمه ای میتواند خطرساز باشد چون فشار داخل جمجمه به دلیل خارج کردن مایع کاهش می یابد و مغز ممکن است از راه فورامن مگنوم یا چادرینه به طرف پایین بیرون زدگی پیدا کند.

موارد غیر طبیعی:

نئوپلاسم مغزی ، نئوپلاسم طناب نخاعی ، خونریزی مغزی ، تومور متاستاتیک  ، انسفالوپاتی ، مننژیت ویروسی یا توبر کلوزیس ، ام اس ، خونریزی ساب آراکنوئید ، سندروم ری ، میلیت ، نورو سیفلیس ، اختلالات خودایمنی، آبسه مغزی